Het is cruciaal om op de hoogte te blijven van het laatste nieuws, vooral in een dynamische en risicovolle omgeving zoals de maritieme sector. Door goed geïnformeerd te zijn over recente ontwikkelingen, regelgeving en best practices, kunnen werknemers en bedrijven leren van elkaar, de veiligheid verbeteren en efficiënter werken.

Klik en lees verder om meer te weten te komen over de nieuwste veiligheidsrichtlijnen, innovatieve technieken en essentiële maatregelen die bijdragen aan een veilige werkomgeving op zee. Blijf voorbereid en goed geïnformeerd met onze inzichten.

Veiligheid staat voorop
Ik wil vooral benadrukken hoe belangrijk het is om als bemanningslid altijd prioriteit te geven aan veiligheid. Op zee heerst vaak een 'can do-mentaliteit', waarbij men de klus koste wat kost wil klaren, zelfs als de omstandigheden niet altijd veilig zijn. Maar een ongeval leidt uiteindelijk tot veel meer schade en vertraging. Als je denkt dat je je werk niet veilig kunt uitvoeren, is het essentieel om direct aan de bel te trekken.

Veel reders hebben in hun systemen richtlijnen opgenomen die de veiligheid moeten waarborgen. Denk bijvoorbeeld aan het uitvoeren van een laatste risico-inschatting, een toolboxmeeting of ‘stop-the-job’. Het is daarbij cruciaal om niet alleen een checklist af te vinken, maar ook echt stil te staan bij de veiligheid van de situatie. Als je denkt dat het niet veilig is, moet je dat serieus nemen.

Ik ben ervan overtuigd dat mijn werk als ongevalsonderzoeker bijdraagt aan een veiligere werkomgeving voor bemanningsleden op zeeschepen. Hoewel ik uiteraard liever zie dat er geen ongevallen gebeuren, sta ik altijd klaar om ze grondig te onderzoeken en bij te dragen aan een betere veiligheid aan boord.

Kritisch blijven kijken
Hoewel werkgevers zelf ongevallen mogen onderzoeken, benadruk ik altijd het belang van een kritische blik. Het is vaak verstandig om iemand die niet bij het ongeval betrokken is geweest, het onderzoek te laten beoordelen. Wij merken dat veel werkgevers moeite hebben om bij het eerste onderzoek en de eerste rapportage al aan alle criteria te voldoen, maar ik zie ook dat dit bij de meeste rederijen steeds beter gaat.

Het doel van deze nieuwe manier van werken is vooral om de veiligheid op de werkvloer – in dit geval aan boord van een schip – te vergroten. De verantwoordelijkheid om maatregelen te nemen ligt in eerste instantie bij de werkgever, maar wij volgen het proces nauwlettend om te zorgen dat de veiligheid echt verbeterd wordt.

De uitdaging van ongevallen op zee
Een van de grootste uitdagingen in mijn werk is dat schepen vaak niet in Nederland zijn als er een ongeval plaatsvindt. Nederlandse zeeschepen varen immers de hele wereld rond, wat het lastig maakt om direct ter plaatse te gaan. Toch vallen alle schepen onder de Nederlandse vlag binnen ons toezicht, ongeacht waar ter wereld ze zich bevinden. Dat maakt mijn werk soms complex, omdat we vanaf een afstand toch een goed beeld moeten krijgen van wat er is gebeurd.

Als de werkgever het onderzoek goed heeft uitgevoerd, maar er is een overtreding van de Arbeidsomstandighedenwet, dan wordt geen boete uitgedeeld voor die overtreding. Voorwaarde is wel dat er verbeteringen worden doorgevoerd. Als de werkgeversrapportage niet aan de eisen voldoet, nemen wij het onderzoek terug in eigen handen. Wanneer dan blijkt dat er sprake is van overtreding van de arbeidsomstandighedenwetgeving, dan kunnen wij wel een boeterapport schrijven.

Veranderingen in het onderzoeken van arbeidsongevallen
De laatste jaren is onze aanpak van het onderzoeken van arbeidsongevallen aan boord van Nederlandse zeeschepen veranderd. Sinds november 2023 geven we werkgevers de mogelijkheid om bij bepaalde arbeidsongevallen een eigen onderzoek uit te voeren en daar een rapportage en verbeterplan bij te maken. Dit geldt voor ongevallen waarbij iemand in het ziekenhuis belandt of blijvend letsel oploopt. Deze werkwijze komt voort uit een pilot die eerder door de Nederlandse Arbeidsinspectie werd uitgevoerd en die wij later hebben overgenomen.

Het idee achter deze pilot is dat werkgevers meer verantwoordelijkheid krijgen in het onderzoeken van arbeidsongevallen en het verbeteren van de arbeidsomstandigheden. Als een werkgever zelf onderzoek mag doen, moet hij binnen vijftien werkdagen een rapportage en verbeterplan aanleveren. Het is daarbij essentieel dat er kritisch gekeken wordt naar wat er is misgegaan en wat er gedaan kan worden om herhaling te voorkomen.

Mijn naam is Katja van der Wall en ik werk als ongevalsonderzoeker bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Ik ben gespecialiseerd in het onderzoeken van ongevallen op en met zeeschepen die onder de Nederlandse vlag varen. De ongevallen die ik onderzoek variëren enorm: van aanvaringen en grondingen tot technische storingen en arbeidsongevallen. Hoewel het raar kan klinken om te zeggen dat mijn werk "leuk" is, vind ik het zeker interessant. Geen dag is hetzelfde en dat maakt het werk ontzettend gevarieerd.

Jaarlijks krijgen we bij de ILT ongeveer 200 meldingen binnen van ongevallen en incidenten aan boord van Nederlandse zeeschepen. Bijna iedere werkdag is er wel een nieuw incident dat onderzocht moet worden. Elk ongeval brengt zijn eigen dynamiek mee, met verschillende rederijen en bemanningsleden. Dat houdt het werk uitdagend en veelzijdig.

Acties na het incident

Na het voorval heeft het rederij snel maatregelen getroffen om herhaling te voorkomen:

Directe corrigerende acties:

• Er werd een training georganiseerd aan boord voor alle operators om het incident te bespreken en hen te herinneren aan de juiste procedures.

Preventieve acties:

• Er zullen stangen worden ontworpen die gebruikt kunnen worden voor het veilig neerlaten van de lier, zonder het risico op verwondingen zoals het eerder gebeurde.

• Waarschuwingsborden worden geplaatst waarop staat dat iedereen zich van de lier moet verwijderen voordat er beweging plaatsvindt.

• De risicoanalyse is bijgewerkt om de procedure voor het neerlaten van de lier expliciet op te nemen.

Door deze maatregelen hoopt de rederij de veiligheid van het personeel te waarborgen en soortgelijke incidenten in de toekomst te voorkomen.

In juli 2024 vond er een incident plaats aan boord van een cruiseschip, geregistreerd in Nederland, tijdens reddingsbootoperaties voor onderhoudsdoeleinden. Gedurende routinewerkzaamheden moest een reddingsboot uit het water worden gehaald. Hiervoor moesten de valblokken van de davit (kraan) worden neergelaten zodat de boot kon worden aangesloten. Dit gebeurde nadat de valblokken eerder waren opgetrokken bij het loslaten van de boot.

De valblokken worden normaal gesproken door zwaartekracht neergelaten. Echter, doordat er geen gewicht in de blokken zat, daalden ze niet vanzelf. Een bemanningslid assisteerde de lier door een metalen staaf te gebruiken om de lier te verplaatsen en de blokken naar beneden te krijgen. Tegelijkertijd begon een ander bemanningslid de lier via het hydraulische systeem te bedienen, wat resulteerde in een verwonding. De vinger van het bemanningslid kwam vast te zitten tussen de wand en de metalen staaf.

Op het moment van het incident droeg het bemanningslid de persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) zoals beschreven in de risicoanalyse voor het neerlaten en hijsen van de lier.